www.szpetal.pl

 

Historia Ochotniczej StraĹźy PoĹźarnej w Szpetalu Górnym

(Treść kroniki OSP Szpetal Górny, prowadzonej przez  dh Brodzińskiego Adama, dh Barskiego Stanisława, dh Kujawskiego Władysława oraz kronikarza dh Jana Zamojskiego)

    

 

"Działo się to w  roku 1924 w Szpetalu Górnym. Miejscowość ta połoĹźona jest na Ziemi Dobrzyńskiej między Włocławkiem a Lipnem przy głównej szosie łączącej te miasta. Pozbawina była jakichkolwiek urządzeń poĹźarowych i instytucji kulturalnych. Z tego powodu mieszkańcy postulowali o załoĹźenie straĹźy poĹźarnej, która z jednej strony zapewniłaby do pewnego stopnia bezpieczeństwo poĹźarowe wsi, a z drugiej strony przyczyniłaby się do oĹźywienia Ĺźycia kulturalnego mieszkańców. Po długich namysłach i naradach grono mieszkańców liczących sie dobrą opinią i zaufaniem wśród społeczeństwa wsi, postanowiło zorganizować zebranie z mieszkańcami i omówić
potrzebę załoĹźenia  StraĹźy Ogniowej. Tymi mieszkańcami byli Artur Rutkowski, Władysław Kalinowski, Zygmunt Dydecki i ks.Ignacy Charczewski. Ci ludzie jako załoĹźyciele zdecydowali sie przystąpić do działania i wystosowali pisma do władz powiatu Lipnowskiego z prośbą o zezwolenie załoĹźenia i zarejestrowania StraĹźy Ogniowej. Władze chętnie przychyliły sie do tej propozycji i wydały zezwolenie. Przystąpiono wtedy z zapałem do organizowania szeregów straĹźy. Początkowo straĹź liczyła 12 druchów. Wszelkie koszty związane z uruchomieniem tej placówki wzieli na siebie załoĹźyciele z pomocą mieszkańców wsi. Podjęto starania o zdobycie sprzętu przeciwpoĹźarowego i jeszcze tego samego roku udało się zgromadzić: beczkowóz konny, sikawka ręczna, węże zakończone prądnicami oraz skąpe narzedzia do gaszenia poĹźarów. Z powodu braku remizy sprzęt ten umieszczono w stodole ks.Charczewskiego. Dzięki zdobytemu sprzętowi straĹź brała udział w działaniach ratowniczych i gaśniczych. Mieszkańcy wsi w podzięce za skuteczną pomoc w 1925 roku ufundowali 25,5 funtowy dzwon alarmowy. Został on zamontowany na beczkowozie konnym.
    W roku 1928 wspomniani juĹź załoĹźyciele zorganizowali budowę remizy straĹźckiej. Plac pod budynek podarował Artur Rutkowski. Materiały budowlane zakupiono za pieniądze uzbierane podczas zabaw, loterii fantowych oraz przedstawień w których brały udział miejscowe kobiety. Przy wydatnej pomocy mieszkańców wsi prace szybko posuwały sie naprzód, Ĺźe w tym samym roku oddano remizę do uĹźytku. Przeniesiono wtedy tam cały sprzęt.  
   Z upływem lat niektórzy członkowie starzeli się lub zmieniali miejsce pobytu i opuszczali szeregi StraĹźy Ogniowej. Z inicjatywy straĹźaków w roku 1928 wybrano nowy zarząd ale juĹź z podziałem na funkcje. Na Prezesa wybrano Stefana Raniszewskiego, Naczelnik -Władysław Kotarski, Gospodarz-Władysław Kalinowski, Skarbnik Władysław Błaszkiewicz. Zarząd ten przystąpił do oĹźywienia kulturalnego wsi i w roku 1931 załoĹźona orkiestrę dętą w skład której wchodziło 24 członków. ZangaĹźowano kapelmistrza Włocławskiej StraĹźy PoĹźarnej dh.Tomasza Makucha. Pod jego fachowym okiem młodzi muzycy robili duĹźe postępy i wkrótce orkiestra zaczeła brać udział w przeglądach orkiestr dętych straĹźackich zajmując czołowe miejsca. Urządzała takĹźe okolicznościowe koncerty oraz przygrywała do tańca w czasie zabaw straĹźackich.
Praca zarządu nabierała coraz to większego rozmachu. Rozpoczęto systematyczne szkolenia starĹźaków polegające na ćwiczeniach musztry i obsłudze sprzętu. Zbiórki odbywały się przewaĹźnie w niedziele w godzinach popołudniowych. Szkolenia okazywały sie skuteczne bo 1932 OSP Szpetal Górny brała udział w zawodach poĹźarniczych w Bobrownikach, gdzie zdobyli nagrodę w postaci węża straĹźackiego, natomist w roku 1934 w nagrodę zdobyli dwa bosaki, a w 1936r wywalczyła drabinę Szczerbowskiego. Zarząd działał  aktywnie do roku 1939, kiedy to wybuch wojny przerwał owocną działalność straĹźy i orkiestry. Majątek w postaci instrumentów muzycznych i dokumentów zabrał okupant jednak dzwon alarmowy został ukryty przez mieszkańców.
  Mimo przerwania działalności zarządu w czasie okupacji OSP istniała i brała udział w działaniach ratowniczo - gaśniczych. Liczyła wtedy 24 członków. Jako szkoleniowca władze niemieckie wyznaczyły Władysława Kotarskiego. Ćwiczył on straĹźaków pod nadzorem Niemca zamieszkałego w Szpetalu Górnym Frydrycha Ruzuna. Władysław Kotarski miał duĹźe uznanie wsród swoich straĹźaków i pełnił funkcję Naczelnika do roku 1947.
    W tymĹźe roku wybrano nowy skład zarządu: Stefan Bancer -Prezes, Wiktor Kalinowski-Naczelnik, Władysław Grudewicz-Skarbnik, Leon Turski - Gospodarz. Ten pierwszy powojenny zarząd przystapił do działania. Doniosłym wydarzeniem w tym czasie było zmotoryzowanie taboru straĹźy. Sikawkę ręczna zastąpiono motopompą mechaniczną, wozy konne - samochodem doczka przystosowanym do celów gaśniczych, co umoĹźliwiło szybszy dojazd do miejsca poĹźaru i podjęcie skutecznej walki z ogniem. Sprzęt ten została przekazany z byłej Komendy Powiatwej w Lipnie.
   W roku 1950 nastąpiła zmiana w zarządzie. Wybrano nowego prezesa dh Władysława Kotarskiego oraz naczelnika dh Leona Sopczyńskiego. Reszta zarządu pozostała bez zmian. Nowy zarząd rozpoczął starania o zezwolenie na budowę nowej remizy i w roku 1952 przy pomocy społeczeństwa wsi przystapiono do budowy. Majstrem budowy był mieszkaniec Fabianek Piotr Stawisiński, w przedsiąwzięciu wydatnie pomagali mieszkańcy Szpetala Górnego oraz Bogucina, którzy ofiarowali na ten cel drewno budowlane. Budowę zakończono w 1954 roku. RównieĹź w tym roku nastąpiła kolejna zmiana w zarządzie na prezesa wybrano dotychczasowego skarbnika dh Władysława Grudewicza, na naczelnika dh Jana Lewandowskiego, na skarbnika dh Izydora Zarębe i na gospodarza dh Leona Turskiego. Zarząd w tym składzie działał do roku 1957. W tym roku dokonano zmiany na stanowisku prezesa za dh Władysława Grudewicza, który miał w tym czasie kłopoty ze zdrowiem wybrano dh Władysława Szychulskiego.
W 1958r nagła śmierć wyrwała dh Szychulskiego z szeregów OSP. Na jego miejsce wybrano ponownie dh Władysława Grudewicza. Zarząd w tym składzie pełnił funkcję do roku 1961. W tymĹźe roku wybrano na stanowisko naczelnika OSP dh Konrada Turskiego, który zastąpił  dh Jana Lewandowskiego. Po tej zmianie nastapiło duĹźe oĹźywienie w działalności. On to jako pierwszy powołał zastępcę naczelnika którym został Józef Siery. RównieĹź z inicjatywy dh Turskiego w roku 1962 straĹź otrzymała samochód skrzyniowy marki Star 21. Samochód ten słuĹźył straĹźy do 1965 roku, w którym OSP otrzymała typowy samochód straĹźacki Star 25GM. Ten aktywny i operatywny naczelnik w 1963 roku zebrał młodzieĹź ze Szpetala Górnego i oklolicznych wsi zakładając druĹźynę młodzieĹźową. Na instruktora i szkoleniowca wytypowano dh Stanisława Szczepańskiego, obecnego prezesa i członka zarządu wojewódzkiego Z.O.S.P. Pod jego fachowym okiem druĹźyna robiła duĹźe postępy i juĹź w tym samym roku biorąc udział w zawodach sportowo-pozarniczych druĹźyn młodzieĹźowych w Chełmicy zajeła pierwsze miejsce.
Brała ona od tej pory udział w corocznych zawodach druĹźyn młodzieĹźowych. W następnym roku potwierdza swą wartość na zawodach w Szpetalu Górnym. Dh Stanisław Szczepański opiekuje się druĹźyną od 1956 roku, w którym to opuszcza szeregi OSP w Szpetalu Górnym z powodu przeniesienia się do nowo załoĹźonej jednostki OSP w Bogucinie.
   W roku 1956 umiera naczelnik dh Konrad Turski. Na jego miejsce wybrano dotychczasowego zastępce dh Józegfa Sierego, na zastępce dh Stanisława Barskiego, a instruktorem i szkoleniowcem druĹźyny młodzieĹźowej został dh Zdzisław Sopiński obecny komndant StraĹźy PoĹźarnej w Fabryce Lakierów we Włocławku.  
   W roku 1970 uległa zniszczeniu remizo-świetlica, w wyniku czego zaistaniała konieczność wybudowania nowej. Budowa zajął się Leon Turski. W marcu tego roku z jego polecenia zaczęto rozbierać starą świetlicę, pracą kierował dh Stanisław Barski.
Pomimo, Ĺźe w kasie straĹźackiej było mało pieniędzy, z inicjatywy gospodarza jednostki dh Leona Turskiego, przystąpiono do budowy nowej remizy. Budową jako majster zajął się mieszkaniec Szpetala Górnego Stanisław Spryszyński. Pieniądze na budowę przekazała Gromadzka Rada Narodowa ze Szpetala Górnego oraz Komenda Powiatowa StraĹźy PoĹźarnej we Włocławku, a przede wszystkim jej komendant Stanisław Białkowski. Wiele prac wykonano w czynie społecznym. Prace posuwały się szybko, remizo-świetlicę oddano do uĹźytku w listopadzie 1970 roku. Całkowity koszt inwestycji wyniósł 240 tyś. zł. Największy wkład pracy wnieśli druhowie: Leon Turski, Stanisław Barski, Józef Siery, Stanisław Raniszewski, Władysław Kujawski i wielu innych.
Za inicjatywę i wkład pracy przy budowie tej remizy dh Leon Turski został odznaczony złotym medalem za zasługi dla poĹźarnictwa. Dzięki aktywności i pracowitości w/w druhów został wybudowany i oddany do uĹźytku upragniony obiekt, który do dziś słuĹźy nie tylko członkom OSP, ale takĹźe miejscowemu społeczeństwu, a przede wszystkim młodemu pokoleniu. W roku 1972 w styczniu dokonano wyboru nowego zarządu w skład, którego weszli: Jan Lewandowski-prezes, Józef Siery - naczelnik, Stanisław Barski - z-ca naczelnika, Leon Turski - gospodarz, Izydor Zaręba - skarbnik, oraz Edward Sułkowski - sekretarz. Zarząd ten pełnił funkcje przez dwa lata. W 1974 roku następuje zmiana na stanowisku prezesa i sekretarza. Na prezesa wybrano dh Adama Borowieckiego, a na sekretarza dh Ryszard Sapińskiego. W styczniu 1975 roku nastąpiła ponowna
zmiana zarządu w skład którego weszli: Zenon Kujawski - prezes, Stanisław Barski - naczelnik, Izydor Zaręba - skarbnik, Leon Turski - gospodarz oraz Maciej Zieliński - sekretarz. Na z-cę naczelnika powołano dotychczasowego instruktora sekcji młodzieĹźowej dh Zdzisława Sapińskiego, który pełnił swą funkcję do września 1975 roku. Wtedy to poĹźegnał szeregi OSP z powodu podjęcia studiów na WyĹźszej Oficerskiej Szkole PoĹźarnictwa w Warszawie. Na jego miejsce naczelnik powołuje dh Jana Tomczaka, który czynnie działa do czasu zmiany miejsca zamieszkania.
W styczniu 1977 roku zmieniano zarząd w skład, którego weszli: dh Bogumił Szczygielski - prezes oraz Ryszard Tekliński - sekretarz. Reszta członków zarządu pełniła swe funkcje bez zmian.

   22 lipca 1977 roku członkowie OSP w Szpetalu Górnym przeĹźyli doniosłą chwilę. Wręczono im sztandar ufundowany przez społeczeństwo Szpetala Górnego, jako wyraz wdzięczności za 50-letnią działałność OSP. Sztandar został wykonany ręcznym haftem przez siostry zakonne z Włocławka. Sztandar z rąk Zarządu Powiatowego Z.O.S.P dh Juliana Fronczaka przyjął naczelnik dh Stanisław Barski.
   Pod koniec stycznia 1985 na zebraniu sprawozdawczo-wyborczym z powodu konfliktu pomiędzy członkami OSP nie doszło do wyboru zarządu. W związku z tym obsługujący to zebranie członkowie prezydium zarządu gminnego Z.O.S.P druchowie Stanisław Szczepański i Adam Brodziński wyznaczyli zgodnie ze statutem związku nastepny termin zebrania. W marcu tego samego roku odbyło się ponowne zebranie, na którym wprowadzono zmiany w składzie zarządu. Naczelnikiem został dh Janusz Turski a gospodarzem dh Lech Drzewiecki. Zarząd ten działał do roku 1987. W sierpniu tego roku został odwołany ze stanowiska naczelnika dh Janusz Turski. W grudniu wybrano nowy zarząd w skład którego weszli: prezes -Jan Borowiecki, naczelnik - Stanisław Barski, z-ca naczelnika Zbigniew Witkowski, skarbnik - Izydor Zaręba, sekretarz - Ryszard Tekliński oraz gospodarz - Lech Drzewiecki.
W 1991 roku na skutek choroby dh Lecha Drzewieckiego nastąpiła zmiana na stanowisku gospodarza. Funkcję tę obiął dh Kazimierz Tomczak. Zarząd w tym składzie działa do roku 1993. Wtedy wybrano nowe i co zasługuje na uwagę młode wiekiem władze.
Na prezesa wybrano Wojciecha Spryszyńskiego, naczelnik - Wojciech Błaszkiewicz, na z-ca naczelnika - Zbigniew Witkowski, sekretarz - Ryszard Tekliński, gospodarz - Władysław Kujawski a na kronikarza Jana Zamojskiego. Na tym zebraniu na wniosek członków i zarządu mianowano dotychczasowego naczelnika dh Stanisława Barskiego honorowym naczelnikiem OSP w Szpetalu Górnym. W tym składzie zarząd działa tylko rok.  
 W 1994 roku nastepuje zmiana w zarządzie. Naczelnikiem zostaje dotychczasowy z-ca dh Zbigniew Witkowski, z-cą naczelnika dh Robert Szychulski, sekretarzem i kronikarzem dh Jan Zamojski, gospodarzem Władysław Kujawski. W tym składzie zarząd działa sprawnie i wprowadza duĹźe oĹźywienie w szeregach OSP, kontaktuje sie z zarządem gminnym w sprawach organizacyjnych. Na zebraniu w dniu 28 stycznia 1995 roku naczelnik jednostki dh Zbigniew Witkowski poinformował obecnych, Ĺźe mija w tym roku 70-ta rocznica załoĹźenia OSP w Szpetalu Górnym i aby zachować pamięć, tradycje załoĹźycieli i działaczy naleĹźałoby z honorem uczcić tę rocznicę.
Datę uroczystości, które miały sie odbyć ustalono na 14 maja 1995 rok.
"Szkoda, Ĺźe nie ma wśród nas tych druchów, którzy odeszli na zawsze i nie doczekali tej uroczystości, ale za ich pracę, trud i zaangaĹźowanie, a przede wszystkim za to, Ĺźe
pozostawili nam moĹźność niesienia pomocy tym którzy jej potrzebują - uczcijmy ich pamięć minutą ciszy."
W 2011 roku anonimowy darczyńca zwrócił straĹźakom dzwon alarmowy, który znalazł podczas rozbiórki starego budynku.
    PowyĹźszą historię OSP w Szpetalu Górnym opracowano przy wydatnej pomocy:   dh Brodzińskiego Adama ,  dh Barskiego Stanisława, dh Kujawskiego Władysława oraz kronikarza dh Jana Zamojskiego."

 

Za udostepnienie zdjęć archiwalnych dziękujemy dh Wojtkowi Błaszkiewiczowi.

 

 

DODAJ KOMENTARZ